Son yılların en çok tartışılan yatırım araçlarından kripto paralar, bir müddetdir Türkiye’nin de gündeminde. Hatırlayanlarınız olacaktır; Cumhurbaşkanı Erdoğan, bundan epeyce uzun bir süre evvel kripto paralarla ilgili bir yasa talimatı vermiş ve hükümet kurmayları da bu talimat doğrultusunda çalışmalarına başlamıştı. Fakat bugüne dek bahisle ilgili dikkate paha resmi bir gelişme yaşanmadı.
Şimdiyse Türkiye’nin kripto para yasası ile ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı. TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı “Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri” isimli bir rapor yayımladı. 68 sayfalık bu rapor, öteki ülkelerin kripto paralara yaklaşımlarını kapsıyor. Gelin daima birlikte, bu rapordaki ayrıntılara yakından bakalım.
“3 trilyon dolarlık pazar. Her yerde kullanılıyor…”
TBMM’de hazırlanan raporda, kripto para piyasalarının 2016’da sırf 14 milyar dolarlık hacme sahip olduğu, bu genişliğin günümüzde 3 trilyon dolara ulaştığı tabir edildi. Bugün kripto paraların eğitim, sanat, cümbüş ve alışveriş üzere çabucak her alanda kullanılabildiğine atıfta bulunan yetkililer, ülkeler konusunda ise baş karışıklığı olduğu belirttiler. Raporda, “Örneğin ABD, Almanya, Japonya, Kanada üzere birtakım ülkeler kripto varlıklara olumlu yaklaşırken; Çin, Bolivya ve Nepal üzere birtakım ülkeler olumsuz yaklaşmaktadır. Buna ek olarak ülkelerin tavırlarının vakit ortasında değiştiği de bilinmektedir.” ile “Çin, evvelce olumlu yaklaşmakta iken 2021 yılında kripto varlıklarla ilgili birden fazla faaliyeti yasaklamıştır. ABD ise evvelce sorgulayıcı bir tavır takınırken, son senelerda en olumlu bakan ülkelerden biri haline gelmiştir.” üzere sözlere yer verildi.
Raporda yer alan kıymetli konulardan bir tanesi de ülkelerin kendi içlerindeki tavırlardı. Bu noktada Rusya meselai veren yetkililer, Rusya Merkez Bankası ile Rusya Maliye Bakanlığı’nın kripto para konusunda tartıştıklarını ve ortak bir karara varamadıklarını söz ettiler. Bu mevzuya ait yapılan açıklamalarda “Şubat 2022’de Rusya Merkez Bankası kripto varlıkların yasaklanması tarafında görüş bildirirken, Rusya Maliye Bakanlığı kripto varlıkların kıymetli bir yatırım havuzu olduğunu, kripto madenciliğinin özgür bırakılmasını öngoren yasal düzenleme yapılması gerektiğini belirtmiştir. Tartışma Rusya Devlet Başkanlığı makamına intikal ettiğinde, kurumlar içinde uzlaşma sağlanması ve kripto teknolojisinden faydalanılması gerektiği belirtilmiştir.” denildi.
“Kripto varlık konusu; ziyadesiyle teknik bir mevzu olması, kamu kurumlarında bu alanda uzman sayılabilecek işçi azlığı ve parlamentoların deneyim sahibi olmadığı bir alan olması üzere niçinlerle, bu alandaki yasal düzenlemeler, birden fazla ülke parlamentosu için bir öğrenme sürecini birlikteinde getirmektedir. Parlamentoların, sağlıklı düzenlemeler yapabilmek için uzmanlardan bilgi edinme yoluna gittiği görülmektedir.” sözlerinin kullanıldığı raporda ülkelerin kripto paralarla ilgili düzenlemeleri vakte bıraktıkları açıklandı.
TBMM’nin kripto para raporunda üzerinde durulan konulardan bir tanesi de bilgi kirliliği ile ilgiliydi. Rapora bakılırsa ana akım medya, kripto para kanunları noktasında bilgi kirliliğine yol açıyor. Bununsa birkaç sebebi var. Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri raporunda bu hususla ilgili yapılan açıklama: “Global ölçekte ana akım medyanın, gerek kripto piyasasının manipülasyona müsait olmasından dolayı şuurlu olarak, gerekse medyanın bahse yabancı olmasından dolayı bilinçsiz olarak, yasal düzenlemelerini yanlış duyurduğu görülmektedir.”
Şimdiyse Türkiye’nin kripto para yasası ile ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı. TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı “Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri” isimli bir rapor yayımladı. 68 sayfalık bu rapor, öteki ülkelerin kripto paralara yaklaşımlarını kapsıyor. Gelin daima birlikte, bu rapordaki ayrıntılara yakından bakalım.
“3 trilyon dolarlık pazar. Her yerde kullanılıyor…”
TBMM’de hazırlanan raporda, kripto para piyasalarının 2016’da sırf 14 milyar dolarlık hacme sahip olduğu, bu genişliğin günümüzde 3 trilyon dolara ulaştığı tabir edildi. Bugün kripto paraların eğitim, sanat, cümbüş ve alışveriş üzere çabucak her alanda kullanılabildiğine atıfta bulunan yetkililer, ülkeler konusunda ise baş karışıklığı olduğu belirttiler. Raporda, “Örneğin ABD, Almanya, Japonya, Kanada üzere birtakım ülkeler kripto varlıklara olumlu yaklaşırken; Çin, Bolivya ve Nepal üzere birtakım ülkeler olumsuz yaklaşmaktadır. Buna ek olarak ülkelerin tavırlarının vakit ortasında değiştiği de bilinmektedir.” ile “Çin, evvelce olumlu yaklaşmakta iken 2021 yılında kripto varlıklarla ilgili birden fazla faaliyeti yasaklamıştır. ABD ise evvelce sorgulayıcı bir tavır takınırken, son senelerda en olumlu bakan ülkelerden biri haline gelmiştir.” üzere sözlere yer verildi.
Raporda yer alan kıymetli konulardan bir tanesi de ülkelerin kendi içlerindeki tavırlardı. Bu noktada Rusya meselai veren yetkililer, Rusya Merkez Bankası ile Rusya Maliye Bakanlığı’nın kripto para konusunda tartıştıklarını ve ortak bir karara varamadıklarını söz ettiler. Bu mevzuya ait yapılan açıklamalarda “Şubat 2022’de Rusya Merkez Bankası kripto varlıkların yasaklanması tarafında görüş bildirirken, Rusya Maliye Bakanlığı kripto varlıkların kıymetli bir yatırım havuzu olduğunu, kripto madenciliğinin özgür bırakılmasını öngoren yasal düzenleme yapılması gerektiğini belirtmiştir. Tartışma Rusya Devlet Başkanlığı makamına intikal ettiğinde, kurumlar içinde uzlaşma sağlanması ve kripto teknolojisinden faydalanılması gerektiği belirtilmiştir.” denildi.
“Kripto varlık konusu; ziyadesiyle teknik bir mevzu olması, kamu kurumlarında bu alanda uzman sayılabilecek işçi azlığı ve parlamentoların deneyim sahibi olmadığı bir alan olması üzere niçinlerle, bu alandaki yasal düzenlemeler, birden fazla ülke parlamentosu için bir öğrenme sürecini birlikteinde getirmektedir. Parlamentoların, sağlıklı düzenlemeler yapabilmek için uzmanlardan bilgi edinme yoluna gittiği görülmektedir.” sözlerinin kullanıldığı raporda ülkelerin kripto paralarla ilgili düzenlemeleri vakte bıraktıkları açıklandı.
TBMM’nin kripto para raporunda üzerinde durulan konulardan bir tanesi de bilgi kirliliği ile ilgiliydi. Rapora bakılırsa ana akım medya, kripto para kanunları noktasında bilgi kirliliğine yol açıyor. Bununsa birkaç sebebi var. Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri raporunda bu hususla ilgili yapılan açıklama: “Global ölçekte ana akım medyanın, gerek kripto piyasasının manipülasyona müsait olmasından dolayı şuurlu olarak, gerekse medyanın bahse yabancı olmasından dolayı bilinçsiz olarak, yasal düzenlemelerini yanlış duyurduğu görülmektedir.”