Ethereum Kurucusu: Bitcoin Bundan Sonra Yerinde Sayacak

AliDayı

New member
Kripto para piyasaları, pek hareketli bir yılı geride bıraktı. Gerek Bitcoin gerekse başka kripto para üniteleri, geçtiğimiz bir yıllık süreçte rekor üzerine rekor kırdılar. Birtakım kripto para üniteleri ise ziyan üzerine ziyan ettirdiler. Artık, bölümün en değerli isimlerinden bir tanesi olan Vitalik Buterin, kripto paralarla ilgili görüşlerini bir bir deklare etti.

Vitalik Buterin, en büyük market hacmine sahip ikinci kripto para ünitesi olan Ethereum’un kurucularından bir tanesi. Bu yüzden yaptığı açıklamalar da epey değerliydi. Dilerseniz lafı daha fazla uzatmadan, Ethereum kurucusunun Twitter üzerinden yaptığı açıklamalara tek tek bakalım.

Ethereum kurucusunun kendi tabiriyle yaptığı “tweet-fırtınası” şöyleki


Herkese keyifli seneler… Bugün, son 10 yılda yazdığım kimi mevzularla ilgili bugün ne düşündüğüm hakkında küçük bir tweet-fırtınası yapmayı düşünüyorum.


2013’te yazdığım bir yazıda Bitcoin’in İranlılar ve Arjantinlilere nasıl yardım edebileceğini anlatmıştım. Buradaki anafikir, Bitcoin’in sansüre karşı dirençli olması ve milletlerarası olacak biçimde yarar sağlamasıydı. 21 milyonluk arzı değildi. Buna ek olarak sabit coin’lerin de gelişeceğini düşündüğümü söylemiştim. Geçen hafta ise Arjantin’e gittim ve o günkü söylemiş olduklerimin gerçek olduğunu gördüm. Kripto para adaptasyonu ülkede yüksek lakin sabit coin adaptasyonu da nitekim devasa yükseklikte. Birfazlaca iş kolu USDT ile çalışıyor. Natürel ki ABD doları daha fazla berbata gidiş sinyali verirse, bu biçimde işler değişebilir. Yazdığım öbür bir yazıda ise Bitcoin hizmetlerinin her geçen gün daha fazla regüle olmasının neticelerina değinmiştim. Buradaki temel argüman da, Bitcoin’in hangi yasal kategoride olup olmadığına bakmadan, akıllı biçimde değil, teknolojik olarak sansüre karşı sağlam halde devletlere direnmesiydi.


Bugünkü görüşlerim ise şöyle: Bitcoin’in merkeziyetsizliği, ona karşı yaratılacak fazlaca düşmanca bir regülasyon ortamında bile onun hayatta kalmasını sağlayacaktır. Lakin bu ortamda gelişme gösteremez. Başarılı sansür direnci için, teknolojik sağlamlık ve kamu meşruiyetinin birleşimi gerekir. Dürüst olmak gerekirse, 2015 yılına ilişkin olan PoS ve sharding varsayımlarım yanlış ve gülünçtü. Pekala buradaki temel yanılgım neydi? Sanırım, yazılım gelişmeninin karmaşasını, PoC ile 2014 periyodu fikirleriyle oluşan uygun bir üretim uygulaması içindeki farkı fazla küçümsedim. örneğin, 12 boyutlu hiper-küpler…


Hem son halinin birebir vakitte buraya ulaşmak için gidilen yolun sıradanliği açısından bugün, Ethereum araştırma grubu sıradanlik konusuna epeyce daha fazla değer vermektedir. Pragmatik uzlaşmaların daha fazla takdir edilmesi gerekir. Bugün hala, “İnternetin parasının süreç başına fiyatı 5 sentten çok olmamalıdır” yorumumun %100 ardında dursam da bu 2017 yılının niyetiydi. Şu anki maksadımız de buraya gelebilmek. Bu yüzden ölçeklenebilirlik konusunda hala hayli çalışıyoruz. ‘Sharding’ konusunda da hiç bir olumsuzluk olmadan yolumuza devam ettiğimizi söyleyebilirim.


  • Blockchain 1.0: Her düğüm her şeyi indirir ve fikir birliği de vardır.
  • BitTorrent: Her düğüm sadece birkaç şey indirir, lakin fikir birliği yoktur.
  • Ülkü: BitTorrent gibisi verimlilik lakin blok zinciri gibisi fikir birliği…
2012 yılında iş delilinin güç harcanması konusunda özür dileyen bir tanesiydim. Fakat güzel ki, 2013 yılında pay delili konusunda optimist hale geldim. Bunun yeterli bir alternatif olduğuna inandım. Bu durum aslında, sahip olduğum daha geniş bir entelektüel evrimi yansıtıyor:

‘X savunmam gereken şeydir, bu yüzden X için uygun olan her şey hakikat olmalıdır’dan ‘X’i seviyorum lakin X’in kusurları var ve Y onları düzeltiyor, bu yüzden ben artık X+Y’yi destekliyorum


Altcoinler bu kadar düzgün olmadan evvel de onları seviyordum. 2013’te, Ethereum’dan 2 ay evvel yazdığım iki yazıda şunları belirttim;


  • Farklı zincirler, farklı amaçlara gdolayır.
  • Çok fazla zincire sahip olmanın maliyeti azdır.
  • Ana takımın kusurlu bireylerden oluşmasına karşı bir tahlil yolu oluşturulmalı.
Bunlara katılıyor musunuz? Üstteki argümanların birçok, bugün fazlaca daha az savunulabilir durumda… Zira zincirler daha üniversal, uygulamalar daha karmaşık ve bu da köprülemeyi daha riskli hale getiriyor ve 2. katmanda denemeler hayli daha yapılabilir durumda… Lakin hala 2. katmanlarda birtakım şeylerin yapılamayacağını düşünüyorum. Bu yüzden farklı 1. katman projelerine de hala yer var.

Bitcoin Cash konusunda fazlaca daha iyimserdim. Ölçeklendirme savaşında büyük blokların, küçüklerine oranla daha değerli olduğu tartışmasına katılıyordum. Bugün ise BCH’yi daha epeyce bir başarısızlık olarak sayabilirim. Buradaki ana fikrim de, bir isyan etrafında kurulan topluluklar, uzun vadede güç devirlerden geçerler. Zira cüreti, bir yetkinlikten daha önde fiyatlar. Daha akıllı bir yoldan gitmek yerine, direnişin etrafında toplanırlar.


2016 ve 17’de, birine Uniswap’ı inşa etmesi için yürek vermiştim. Açıkçası o paylaşımlarımla da gurur duyuyorum “Gerçekten sıradan ve aptalca bir şey yap” fikrini burada söylemiş olsam da, birebir şeyi ben PoS ve Sharding bahislerinde fazla yapamadım. Bu epey uzun sürdü.

Ethereum teknik incelemesinde öngörülen uygulamalar:


  • ERC-20 şekli token’lar
  • Algoritmik sabit paralar
  • Alan ismi sistemleri (ENS gibi)
  • Merkeziyetsiz evrak saklama ve bilgi süreç
  • DAO’lar
  • Para çekme limiti olan cüzdanlar
  • Oracle’lar
  • İddia piyasaları
2014’te stable coinlerle ilgili de ayrıntılı bir yazı yazmıştım. Bu yazının büyük bir kısmında, blok zinciri bilgilerini (ör. PoW farkı) düzmece fiyat kestirimi yapmak için kullanarak, oracle’sız bir sabit coin’e sahip olup olamayacağınız sorusunu ele almıştım. PoS değişimi niçiniyle bu bahiste şu anda daha karamsarım. Yeni oracle’lara muhtaçlığımız var. Ve şayet biz ABD dolarının çöküşüne karşı stable coinleri sağlam yapmak istiyorsak, daha etkin bir yönetişime muhtaçlığımız var.


Sonuçlar:


  • Siyaset ve büyük ölçekli insan örgütlenmesi hakkındaki fikirlerim bu biçimdelar daha safçaydı. sıradan ve eksiksiz biçimsel modellere fazla odaklanmıştım ve kültürün zorluklarını kestirim etmemiştim. Ancak artık ediyorum.
  • Bitcoin maksimalistliğinin en çılgın noktalarından kaçmak için güzel içgüdülerim vardı. Ve birkaç küçük kusur yapmama karşın bunlardan çabuk kurtuldum.
  • X’in yanlışlıklar yapması, X’e karşı yapılan isyanın da âlâ gideceği manasına gelmez. Bu da siyasetin zorluklarından biridir.
  • Teknolojide, üretim yazılımı geliştirme hususlarından çok soyut fikirler konusunda daha sık haklıydım. Vakit ortasında ikincisini anlamayı öğrenmek zorunda kaldım.
  • Şu anda, geçmişte olduğundan daha fazla sıradanliğe muhtaçlığımız olduğunun farkına varmış durumdayım.
 
Üst